Historie 3
12. Het agrarisch dorp
13. De es
14. zevenhuisjes
15. De oude Brink
16. De melkfabriek
Zo ziet de melkfabriek er nu uit in Zwiggelte.
Zwiggelte kent precies twaalf jaar een eigen melkfabriek, van 1899 tot 1911. Een handkracht-melkfabriekje waar vooral boter wordt gemaakt, omdat vervoer van de melk richting Westerbork de kwaliteit niet ten goede komt. Als echter de zandweg tussen Zwiggelte en Westerbork verhard wordt, kan de melk zonder kwaliteitsverlies geleverd worden aan de stoomfabriek in Westerbork. Het fabriekje wordt omgebouwd tot woonboerderij. De laatste melkbus wordt in Zwiggelte opgehaald op zaterdag 27 oktober 1977.
17. De Boermarke
Zo ziet de Boermarke er nu uit in Zwiggelte.
De Boermarke van Zwiggelte is een van de 87 nog bestaande Boermarkes in Drenthe. Een Boermarke is een samenwerkingsverband tussen boeren. Vanaf de dertiende eeuw worden grenzen vastgesteld en regels opgesteld voor het gebruik van gemeenschappelijke gronden. Tegenwoordig is het bestuur van de Boermarke vooral belangrijk als beheerder van gezamenlijk aangeschafte landbouwwerktuigen en verhuurder van landbouwgronden als jachttreinen. De marke van Zwiggelte heeft nog altijd een boerhoorn uit 1862. Tegenwoordig niet meer in gebruik, maar tot ver in de jaren zeventig werden de boeren van Zwiggelte bij elkaar "geblazen" bij bijzondere gelegenheden, zoals de weg sneeuwvrij maken voor een begrafenisstoet of de ijsbaan schoonvegen.
18. De Zevenhof
19. De hoofdstraat
20. De Brink
21. De dorsmachine
Een net dorp, met aan weerszijden van de hoofdstraat eikenbomen, de boerderijen afgezet met witte stenen paaltjes of een geteerde houten afrastering. De weg is leeg, heel soms een fiets of hond. De grootste activiteiten in het dorp speelt zich af op het boerenerf. Soms in oogsttijd, wordt de weg gebruikt door een dorsmachine of gaat de berenhouder met beer (mannelijk varken) op weg naar een nieuwe klant. Een oud beroep was dat van berenhouder. Daarmee ging een man met zijn beer langs varkensbedrijven om daar de berige zeugen door zijn beer te laten dekken, zodat er biggen kwamen die konden worden opgefokt voor vlees.
22. De hallenboerderij
Een van de meest gefotografeerde boerderijen in Zwiggelte, althans het linkergedeelte, is deze hallenhuisboerderij met een middenlangsdeel onder een hoog rieten wolfsdak. Het is een van de oudste panden in Zwiggelte, daterend uit 1611. De rechter boerderij met schuur is in 1970 afgebroken. Door achterstallig onderhoud is de boerderij niet meer bewoonbaar. De nog bestaande boerderij valt onder monumentenzorg.
In Drenthe zijn zogenaamde hallenhuisboerderijen te vinden, ook wel hallehuis of hallenhuis. Tot de hallenhuisboerderijen vallen een groep bouwwijzen van boerderijen die met name te vinden zijn in het noorden van Duitsland en het midden en het oosten van Nederland, waaronder Drenthe. Deze soort historische boerderijen komt bijna in heel Nederland voor en is dan ook de belangrijkste groep. De boerderijen zijn langgestrekte, driebeukige gebouw met de deel in het midden en de stallen aan beide zijden. Eerst hadden de boerderijen lemen vakwerkwanden en dak van stro of riet, later hebben de boerderijen bakstenen muren en dakpannen (laatste eeuwen). Kenmerkend voor dit type huis is het gebruik van ankerbalkgebinten. Het voorste deel van de boerderij is het woongedeelte en het achterste deel de deel met de stallen. Boven de deel wordt de hooi opgeslagen. In Drenthe zijn de boerderijen met een dwarsdeel te vinden. Bij dit type zitten toegangsdeuren aan de zijkant. Deze boerderijen waren gemengde bedrijven, waarbij door het dwarsdeel de ruimte beter kon worden benut. Oogst kon worden opgestapeld op de grond.
23. Het kleine café
Het café is het middelpunt van het dorp. Alle dorpsactiviteiten vinden er plaats: de kalverkeuringen, er wordt vergaderd door de boeren, er worden boerderijen en stukken land geveild, de ijsvereniging Rijlust houdt haar jaarvergaderingen in het café en de zang - en toneelvereniging hebben er onderdak. Het pand bestaat in de beginjaren uiteen woning, een café en een kruidenierswinkel. Later maakt de winkel plaats voor een slijterij. Ook alle feesten en partijen vinden in de zaal van het café plaats. Tegenwoordig is de voormalige caféruimte restaurant geworden. Naast het café werd op 14 november 1986 het dorpshuis geopend. Nu heet het café - restaurant de Klipper.
24. Het grote café
Vergane glorie. Het boerderijtje links op de voorgrond op de grote foto is eind jaren vijftig afgebroken. Daarnaast café Koops, gebouwd in 1925 en gesloten in de jaren zestig. Midden jaren zestig wordt het pand opgekocht door door de honderd meter verderop gelegen smederij annex mechanisatiebedrijf. Het voormalige café wordt omgebouwd tot werkplaats en op de plek waar het boerderijtje staat wordt een showroom neergezet. In 1991 stopt mechanisatiebedrijf op deze plek. In het pand wordt een cosmeticabedrijf gevestigd, dat in 2014 zijn activiteiten in Zwiggelte beëindigt. Na jaren leegstand krijgt het complex in 2020 een woonfunctie.